Nói đến hệ sinh thái mới nổi ngoài cái tên Aptos – một trong hai dự án nổi bật được tách ra từ Diem, còn phải nhắc tới hệ sinh thái thứ hai cũng nhận được sự chú ý không kém đó chính là Sui blockchain.

Sui là dự án blockchain Layer-1 về cơ sở hạ tầng Web 3.0 do bốn cựu nhân viên của Facebook thành lập gần đây đã thành công gọi vốn qua vòng tài trợ Series B trị giá 300 triệu đô la do FTX Ventures dẫn đầu. Vậy dự án có gì đặc biệt và nổi bật. Hãy cùng Blockchaintoday tìm hiểu qua bài viết dưới đây nhé.

Giới thiệu 

Thị trường WEB3 đang phát triển nhảy vọt, và nhiều dự án đã tồn tại lâu trên thị trường  đang mất dần chỗ đứng, khi các công nghệ mới đang xuất hiện, giống như những dòng điện thoại mới, sự tiến hoá từ điện thoại nắp gập, bấm nút và cảm ứng. Những thay đổi rõ nét, nhưng lại phát triển theo những cách khác nhau. Đối với SUI cũng vậy. Với cá nhân tôi, SUI Blockchain có khả năng là công nghệ tiên tiến và tuyệt vời nhất, và dường như nó không chỉ trở thành một blockchain, như BTC, ETH, v.v. mà sẽ trở thành một hệ sinh thái khổng lồ khác với các đàn anh đi trước, lưu trữ nhiều dApp, trò chơi và sẽ mở rộng hơn nhiều!

Sơ lược về Sui Blockchain

Sui là blockchain Layer-1 được thiết kế với mục đích giúp đỡ những người sáng tạo và nhà phát triển xây dựng trải nghiệm phục vụ cho hàng tỷ người dùng tiếp theo trên WEB3. 

Theo những công bố của Mysten Labs, nhà phát hành của SUI, hệ chuỗi khối nâng cấp này có thể cung cấp xử lý song song các giao dịch, điều này sẽ không chỉ giảm tải số lượng giao dịch mà còn góp phần xử lý giao dịch nhanh chóng với chi phí rất thấp!

Một chi tiết quan trọng cũng là về nguyên lý hoạt động của SUI dựa trên trên nguyên tắc Proof of Stake (bằng chứng cổ phần – POS). Không có Mining Farms (trang trại khai thác), không gây hại cho môi trường!

Đặc điểm nổi bật

Như đã đề cập trước đó, Sui là một chuỗi khối sáng tạo quy mô lớn nhằm hợp nhất các cộng đồng không có điểm chung nào trước đây.

1. Ngôn ngữ lập trình: Sui được biết đến với tiền thân là dự án DIEM của Facebook do Mysten Labs phát triển. Do đó, đội ngũ cũng tận dụng ngôn ngữ lập trình đã thiết kế cho dự án DIEM vào blockchain SUI. Được biết, với ngôn ngữ lập trình Move sẽ giúp tăng sự an toàn với bộ nhớ, đồng thời các tài sản kỹ thuật số (token, NFT…) sẽ được chuyển thành các object tùy chỉnh giúp cho việc lưu trữ tài sản thuận lợi và dễ dàng hơn.
2. Hợp đồng thông minh: Sui là một nền tảng hợp đồng thông minh được duy trì bởi một tập hợp các trình xác thực không được phép có vai trò tương tự như các trình xác thực hoặc thợ đào trong các hệ thống blockchain khác. Điều này mang đến sự bảo mật gần như tuyệt đối dành cho SUI Blockchain
3. Tốc độ nhanh, phí gas thấp: Một trong những yếu tố cơ bản của blockchain hiện nay chính là phí gas tăng giảm dưới sự tác động của biến đổi giá trên thị trường crypto. Sui cho biết, họ thiết kế phí gas theo từng mốc thời gian và nhóm validator của mạng lưới sẽ vote cho một mức giá ổn định trong mốc thời gian đó. Các validator sẽ được nhận thêm phần thưởng nếu giữ được phí gas ổn định trong suốt khoảng thời gian xác thực. Điều này sẽ giúp cho tốc độ xử lý của Sui sẽ nhanh hơn và trải nghiệm người dùng tốt hơn. Với kêt quả từ testnet cho thấy blockchain Sui có tps đạt 120.000 TPS. Đây là một hiệu suất khá cao so với các mạng blockchain khác như Ethereum là 15 TPS. Solana là 65.000 TPS.
4. Từ chối sự đồng thuận: Sui từ bỏ sự đồng thuận để thay vào đó sử dụng các nguyên tắc đơn giản hơn và có độ trễ thấp hơn cho các trường hợp giải quyết giao dịch, chẳng hạn như giao dịch thanh toán và trao chuyển tài sản. Đây là điều chưa từng có trong thế giới blockchain và cho phép một số ứng dụng phân tán với mức độ trễ mới, từ các giao dịch trong Game đến thanh toán bán lẻ tại các điểm bán hàng thực trong đời sống. 
5. Khả năng mở rộng: Hầu hết các blockchain hiện nay gặp vấn đề về khả năng mở rộng, dữ liệu phải đặt và các block và được xử lý lần lượt. Trong khi đó, Sui lại tổ chức dữ liệu dạng object và xử lý song song.Có ba object chính được xử lý trên blockchain Sui là:
   • Owned object: Do chủ sở hữu object nắm giữ và chỉ có chủ sở hữu mới sửa đổi được.
   • Shared object: Có thể chia sẻ các object cho các bên mà không cần sự cho phép
   • Read-only object: Chỉ có thể đọc mà không thể bị thay thế bởi bất cứ ai.

→ Do đó, các giao dịch trên blockchain sui sẽ được xử lý song song và chỉ cần sự đồng thuận với các giao dịch phức tạp. Từ đó nhằm giảm độ trễ cho mạng lưới, tăng thông lượng và khả năng mở rộng tuyến tính

6. Nền tảng thân thiện với môi trường ( sử dụng nguyên tắc Proof-of-Stake): Nền tảng Sui dựa vào POS được ủy quyền để xác định nhóm người xác thực xử lý giao dịch. 

Tokenomics

Team Mysten Labs gần đây công bố chính thức nguồn cung của token SUI sẽ được giới hạn ở mức 10 Tỷ token. Chi tiết phân phối mã thông báo chính xác sẽ được phát hành trong thời gian tới. 

Nhưng hiện tại, chúng tôi biết rằng token của SUI sẽ phục vụ 4 vai trò:

• Staking / Bảo mật
• Phí giao dịch
• Quản trị (Governance) 
• Đơn vị tài khoản / Giá trị chung cho việc trao đổi 

Do nhu cầu mạng thay đổi, hầu hết các blockchain đều trải qua biến động lớn về chi phí gas. Sui sử dụng một thiết kế thị trường khí đốt mới để giữ cho giá khí đốt ở mức thấp và có thể dự đoán được.

Tokenomic của Sui được nổi bật bởi bởi ba phân nhóm tham gia chính:

• Người dùng gửi các giao dịch đến nền tảng Sui để tạo, thay đổi và chuyển tài sản kỹ thuật số hoặc tương tác với các ứng dụng phức tạp hơn được kích hoạt bởi hợp đồng thông minh, khả năng tương tác và khả năng tổng hợp.
• Chủ sở hữu token SUI có tùy chọn ủy quyền token của họ cho validator và tham gia vào cơ chế bằng chứng cổ phần. Chủ sở hữu SUI cũng có quyền tham gia vào quản trị của Sui.
• Các Validator xử lý và thực hiện giao dịch trên nền tảng Sui.

Tokenomic có năm thành phần cốt lõi:

• Các token SUI là tài sản gốc của nền tảng Sui.
• Phí gas được tính phí trên tất cả các hoạt động của mạng và được sử dụng để thưởng cho những người tham gia cơ chế bằng chứng cổ phần và ngăn chặn các cuộc tấn công spam và từ chối dịch vụ.
• Quỹ lưu trữ của Sui được sử dụng để thay đổi phần thưởng cổ phần theo thời gian và bù đắp cho người xác thực trong tương lai chi phí lưu trữ dữ liệu trên chuỗi đã lưu trữ trước đó.
• Các cơ chế chứng minh cổ phần được sử dụng để lựa chọn, khuyến khích và khen thưởng hành vi trung thực của người điều hành nền tảng Sui – tức là người xác nhận và người ủy quyền SUI.
• Bỏ phiếu trên blockchain được sử dụng để quản trị và nâng cấp giao thức

Ngoài ra Sui công bố phân phối 10 tỷ token SUI. Tuy nhiên chưa có kế hoạch chi tiết về token sale, token allocation, token release.

Sui hoạt động như thế nào?

Sui là một sổ cái phân tán lưu trữ một tập hợp các đối tượng có thể lập trình được mà mỗi đối tượng có một ID duy nhất. Mỗi đối tượng được sở hữu bởi một địa chỉ duy nhất và mỗi địa chỉ có thể sở hữu một số đối tượng bất kỳ. Validator (người xác thực) trên Sui phê duyệt và thực hiện các giao dịch song song bằng cách sử dụng Byzantine Consistent Broadcast với thông lượng cao.

Sui blockchain đạt được tốc độ và khả năng mở rộng thông qua việc tối ưu hóa cho các giao dịch đơn giản.

Sui giả định rằng mỗi giao dịch là một giao dịch giữa người dùng với người dùng hoặc thao tác tài sản và do đó tối ưu hóa cho phù hợp. Có hai loại tài sản:

• Đối tượng được sở hữu (Owned object): chỉ có thể được sửa đổi bởi chủ sở hữu
• Đối tượng dùng chung (Shared object): có thể được sửa đổi bởi nhiều người dùng

Sui sử dụng sự khác biệt này để bỏ qua sự đồng thuận đối với các đối tượng được sở hữu, dẫn đến độ trễ rất thấp cho các giao dịch đơn giản vì khách hàng nhận được xác nhận về tính cuối cùng ngay lập tức, loại bỏ khái niệm Blocktime. Tuy nhiên, điều này cũng có nghĩa là người gửi chỉ có thể gửi một giao dịch tại một thời điểm.

Mặt khác, Sui sử dụng mempool dựa trên Narwhal và Tusk DAG và BFT consensus cho các giao dịch phức tạp hơn liên quan đến các đối tượng dùng chung

Công nghệ

Các hợp đồng thông minh trên Sui được viết bằng ngôn ngữ lập trình Move. Sui cho biết “Move rất an toàn và hiệu quả, đồng thời hệ thống và mô hình dữ liệu của nó hỗ trợ một cách tự nhiên các chiến lược thực thi/ thỏa thuận song song giúp Sui có thể mở rộng”

Có thể nói, điểm mạnh công nghệ này rất giống với Aptos, các dự án tách ra từ Diem hầu như đều lấy ngôn ngữ lập trình Move là điểm khác biệt của mình.

“Move là một ngôn ngữ lập trình mã nguồn mở để xây dựng các hợp đồng thông minh, được phát triển ban đầu tại Facebook cho blockchain Diem”, được cho là có những điểm ưu việt hơn so với các ngôn ngữ lập trình hợp đồng thông minh hiện tại như solidity. 

Nhà đầu tư

Như đã giới thiệu trên đầu bài viết, Sui đang là hệ sinh thái được nhiều người quan tâm đến thị trường crypto theo dõi và tìm kiếm. Do những con số gọi vốn ấn tượng qua hai vòng:

Series A

• Ngày công bố: 6/12/2021
• Số tiền huy động: 36 triệu USD
• Nhà đầu tư dẫn đầu: a16z
• Nhà đầu tư khác: NFX, Scribble Ventures, Redpoint, Lightspeed Venture Partners, Electric Capital, Samsung NEXT, Slow Ventures, Standard Crypto, Coinbase Ventures

Series B

• Ngày công bố: 8/9/2022
• Số tiền huy động: 300 triệu USD
• Nhà đầu tư dẫn đầu: FTX Ventures với ít nhất 140 triệu USD
• Nhà đầu tư khác: Coinbase Ventures, Jump Crypto, Andreessen Horowitz’s a16z, Circle Ventures, Binance Labs

Nâng mức định giá của dự án lên hơn 2 tỷ USD

Hệ sinh thái Sui

Hiện nay, Sui chưa mainnet nên hệ sinh thái của nền tảng này cũng còn mới và chưa có nhiều dự án được công bố triển khai. Theo như công bố của Sui thì có khoảng 18 đối tác sẽ tích hợp và triển khai trên mạng lưới Sui.

Ngoài ra cũng có một số dự án chưa chính thức nhưng cũng đang tiến hành devnet và sẵn sàng tích hợp với Sui sau khi Sui mainnet. Chúng ta cùng tìm hiểu thêm về các dự án trong hệ sinh thái theo từng mảnh ghép dưới đây nhé:

AMM DEX

• Movex được biết đến là sàn Dex đầu tiên trên Sui, dự án cho biết họ sẽ xây dựng một DEX hướng tới cộng đồng thông qua việc cung cấp trải nghiệm về giao dịch và thanh khoản cho người dùng bằng cách tạo ra một nhóm thanh khoản hỗn hợp. MovEX là sản phẩm kết hợp AMM và order book.
  • Trong nội bộ, MovEX có một công cụ thanh toán phân phối các lệnh giữa AMM và order book, đảm bảo cả mức trượt giá tối thiểu cho các nhà giao dịch và sự công bằng cho các nhà cung cấp thanh khoản.
  • ILO (Cung cấp thanh khoản ban đầu): Dịch vụ MovEX ILO là giải pháp một bước cho các dự án sẽ list trên MovEX. MovEX cung cấp trải nghiệm bán token tùy chỉnh cho phép chủ sở hữu dự án chọn khoảng thời gian, phạm vi giá và thuật toán đấu giá cho việc bán token ban đầu để tối đa hóa cơ hội gây quỹ. Sau đó, các đồng tiền ổn định hoặc token gốc trên chuỗi được thu thập sẽ tự động được ghép nối với token dự án để tạo thành một nhóm thanh khoản sau sự kiện bán token
  • Phân bổ thanh khoản thông minh: Công cụ phân bổ thanh khoản của MovEX chạy nội bộ một trình tối ưu hóa, tạo ra phân bổ thanh khoản tối ưu đã được chứng minh về mặt toán học theo một chức năng tiện ích cụ thể và tự động điều chỉnh thanh khoản cho người dùng theo cách phi tập trung và không giám sát. MovEX sẽ giúp các LP tránh được sự vội vã của việc điều chỉnh thanh khoản theo cách thủ công và tăng cường hiệu quả sử dụng vốn và lợi nhuận tạo ra thị trường của sàn giao dịch.
• KX.finance là aggregator đầu tiên trên Aptos, Sui sau đó dự án sẽ phát triển thêm trên Solana và cuối cùng là ETH và BSC. Một số lợi ích của KY.Finance:
  • Cho phép giao dịch nhiều coin/token
  • Có giao dịch đòn bẩy, NFT…
  • Tổng hợp được hầu hết các ví
  • Cung cấp độ sâu của khối lượng giao dịch
  • CÁc nhà cung cấp thanh khoản có thể kiếm thêm phí giao dịch thông quá thuật toán của dự án với nhiều cách tối ưu.
  • Tối ưu hiệu quả sử dụng vốn
  • Giảm phí giao dịch và tái cân bằng
  • Tốc độ sử lý giao dịch nhanh (được biết trên Aptos đã chạy testnet thông qua 160.000 TPS)
  • Cho phép giao dịch cross-chain bridge thông qua Aptos-ETH để thu hút ngời dùng từ ETH qua dễ dàng.
• Suiswap: Là nền tảng DEX cho phép giao dịch nhanh chóng. Hiện Suiswap đang diễn ra testnet. Anh em có thể trải nghiệm tạo ví Sui sau đó kết nối với dApps để thực hiện các thao tác swap token. 
• OmniBTC: Là dự án cho phép giao dịch, lending, cross-chain…OmniBTC đang hỗ trợ các blockchain: Ethereum, BNB chain, Polygon, Avalanche và hiện nay dự án mở rộng phát triển thêm trên hai blockchain L1 mới là Sui và Aptos.
• Ngoài ra còn dự án OceanDEX tuy được công khai trên hệ sinh thái của Sui nhưng chưa hề có bất cứ kênh thông tin nào.

Wallet

• Sui Wallet: Là ví được Mysten Labs phát triển cho hệ sinh thái Sui. Hiện đã có bản extension dạng DevNet cho phép anh em tạo ví và kết nối để trải nghiệm với các dApps của Sui.
• Ethoswallet là một ví khác đang được phát triển trên hệ sinh thái Sui. Hiện dự án đang cung cấp bản truy cập sớm vào các API Ethos trên DevNet của Sui.
• Suiet: là ví được xây dựng mới hoàn toàn trên nền tảng hệ sinh thái Sui theo thiết kế mã nguồn mở. Dự án cũng công bố họ dược phát triển bởi Mysten Labs. Hiện Suiet hỗ trợ extension và app trên mobile.

Infrastructure

• Shinami và ChainX: là những Nền tảng cung cấp API và các dịch vụ node cho các nhà phát triển trên hệ sinh thái Sui giúp cho việc xây dựng dApp được nhanh chóng và đơn giản hơn. ChainX là dự án đã có từ trước đó hỗ trợ L2 cho BTC và bây giờ mở rộng iBTC sang hệ sinh thái có Sui và Aptos.
• Sui Name Service: Đang cho claim tên miền .sui miễn phí (có thể kết nối Sui Name Service với ví Sui)
• Pyth: Cung cấp dữ liệu thông minh và hợp đồng thông minh. Dự án đã có từ trước đó và hiện nay phát triển và hỗ trợ thêm trên hệ sinh thái SUI

NFT

Hầu hết các hệ sinh thái mới sẽ có NFT đều phát triển nhanh và sôi động vì không bị ảnh hưởng nhiều đến quá trình mainnet của layer 1. Trên hệ sinh thái Sui cũng vậy, đã có khá nhiều các bộ sưu tập được mint nhanh chóng trên hai NFT Marketplace là BlueMove và Sui Gallery. 

BlueMove hỗ trợ cả hệ sinh thái Aptos, các dự án NFT list trên chợ này được mint rất nhanh và thường hết số lượng trước thời hạn. Chứng tỏ cộng đồng người quan tâm đến crypto đang rất săn đón các dự án mới trên hệ sinh thái mới. Anh em quan tâm có thể theo dõi thường xuyên trên twitter của Blue Move để không bỏ lỡ các sự kiện mint NFT của Sui cũng như Aptos

GameFi

GameFi trên Sui cũng đang được phát triển bởi các đối tác và các dự án xây dựng mới. Một số dự án với đối tác như: gaggle.fun, Run Legends (Talofa Games)

Lucky Kat, Rushdown Revolt!, Trial Xtreme, MintStateLabs và 2 dự án xây dựng mới là F1Dog, SUI APES NFTS . Trong đó F1 Dog đã cho mint NFT trên BlueMove

Social Fi

Theo cá nhân mình nghĩ thì Social Fi sẽ phát triển mạnh trên hệ sinh thái Sui do nhóm phát triển Sui trước là những kỹ sư của Facebook nên họ có nền tảng để xây dựng các tính năng hỗ trợ mạnh mẽ cho SocialFi. Hiện có đang có ba dự án là ComingChat, Askmex, Peeranha.

Bridge

Có hai dự án về bridge cũng đang tích hợp vào hệ sinh thái Sui. Điều này sẽ giúp việc giao thương giữa các hệ sinh thái được dễ dàng và thu hút được người dùng về cho Sui. Hai dự án Bridge cũng là các đối tác tiềm năng Axelar và Wormhole

Team:

Sui được xây dựng bởi Mysten Labs, một công ty xây dựng cơ sở hạ tầng nền tảng cho Web3. Doanh nghiệp được thành lập bởi Evan Cheng, Adeniyi Abiodun, Sam Blackshear, George Danezis, và Kostas Kryptos – tất cả những người này trước đây đang xây dựng Novi/Diem tại Meta.

Nhóm của Sui đang tập trung vào bốn ứng dụng chính:

• Gaming
• DeFi
• Thương mại
• Mạng Xã hội

Ngoài ngôn ngữ lập trình Move và sự đồng thuận của Narwhal / Tusk mempool và BFT, các nhà khoa học và kỹ sư này đã phát triển nhiều đột phá tại Meta cho phát triển nền tảng cho Sui.

Cơ hội săn kèo

Hiện tại Sui vẫn còn khá mới, anh em có thể trở thành những người dùng đời đầu của dự án. Các dự án hiện tại trên Sui chưa nhiều, lại mới ở giai đoạn DevNet, có thể trải nghiệm các sản phẩm free, lại có cơ hội nhận retroactive sau này.

Việc trước tiên chính là nắm bắt cơ hội, tạo những tài khoản và KYC đầy đủ trên Sui Wallet. Sau đó vào channel Discord của dự án để nhận faucet token SUI. Sử dụng SUI để tương tác với các DApps đã có trên hệ sinh thái BlueMove và Sui Gallery đang cho phép người dùng mint những NFT đầu tiên, những NFT này chỉ có thời hạn nhất định và có thể trở thành bằng chứng cho việc ủng hộ từ sớm của người dùng. Tương tự cũng có thể mint tên miền “.sui”

Nhận định:

Sui đưa ra giải pháp mới để xử lý các giao dịch cũng như ngôn ngữ lập trình mới, đây là các chìa khóa giúp Sui có tiềm năng phát triển lớn trong tương lai. Sui có đội ngũ dự án tài năng và backer thuộc hàng Top trên thị trường, nhận được sự chú ý của cộng đồng cùng với sự hỗ trợ của các VCs trong việc phát triển hệ sinh thái. Mặc dù các thử nghiệm và định hướng ban đầu đang phát triển đúng hướng, nhưng đây sẽ là dự án đáng được theo dõi, nhất là khi các Layer 1 phản ứng trước sự biến đổi của thị trường. Để có thể đánh giá chính xác hơn về tiềm năng của Sui, cách tốt nhất nên là đợi đến khi dự án ra mắt các phiên bản testnet, mainnet. Khi đó, cần theo dõi xem liệu dự án có hoạt động hiệu quả ở môi trường public hay không, ngôn ngữ Move có tác động thế nào tới các nhà phát triển cũng như người dùng. Sui với những yếu tố cơ bản hiện tại có thể coi là một dự án blockchain L1 tiềm năng, nhưng cũng cần cho sự kiểm chứng xem họ có đủ khả năng mở rộng quy mô như dự án đã cam kết.

Kênh truyền thông

• Trang web: https://sui.io/
• Twitter: https://twitter.com/mysten_labs 
• Medium: https://medium.com/mysten-labs 
• Discord: https://discord.com/invite/sui 
• Whitepaper: https://github.com/MystenLabs/sui/blob/main/doc/paper/sui.pdf
• Documentation: https://docs.sui.io/ 
• GitHub: https://github.com/MystenLabs/sui 

KHUYẾN CÁO : Thông tin trên trang web này được cung cấp dưới dạng bình luận thị trường chung, và không cấu thành lời khuyên đầu tư. Chúng tôi khuyến khích bạn tự nghiên cứu trước khi đầu tư.

Blockchaintoday